Het riviercontract voor de Heulebeek bestaat uit 26 acties en bundelt maatregelen rond de structuur, kwaliteit en inrichting van de vallei van de Heulebeek, projecten van waterbeheerders rond droogte, toegang tot en ruimte voor water en bescherming tegen wateroverlast, acties gericht op beleving en sensibilisering en op de waterkwaliteit in de vallei van de Heulebeek. Dit riviercontract is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen waterbeheerders, overheden, middenveldorganisaties, inwoners en andere partners. Het zal op 21 juni worden voorgesteld aan de pers en vanaf dan ook beschikbaar zijn op de website.

Je kan het hier downloaden

Afgelopen jaar reageerden de inwoners en stakeholders van het stroomgebied massaal op onze oproep om ideeën in te geven die ons moeten helpen weerbaarder te worden tegen overstromingen en oplossingen te vinden voor de problematiek van droogte en waterkwaliteit. Die ideeën werden rechtstreeks ingegeven op deze website of verzameld tijdens de (online of offline) stakeholdersfora.

We danken opnieuw iedereen voor deze waardevolle bijdrage! Zo verzamelden we 161 ideeën voor Heulebeek.

Ondanks de moeilijke coronaperiode, hebben we achter de schermen niet stilgezeten. Integendeel. De stuurgroep is actief met jullie input aan de slag gegaan. Zo werden eerst de dubbels uit het geheel gehaald en werden de acties in thema’s of clusters verwerkt. Momenteel zijn er per actiecluster of thema werkgroepjes aan de slag om de onderliggende ideeën te bespreken en in maatregelen te gieten. Die output wordt dan in het riviercontract vertaald.

Maar voor we zover zijn, komen we nog terug bij jullie met een voorstel van riviercontract. Wanneer dat precies zal plaatsvinden en onder welke vorm, hangt af van de coronamaatregelen en de voortgang van ons werk.

We houden jullie op de hoogte via onze website.

Vragen? Mail dan gerust naar heulebeek@riviercontract.be!

Kom naar één van de drie online-fora over de Heulebeek waar we samen verder ideeën uitwerken. We kunnen jouw terreinkennis, expertise en creativiteit zeker gebruiken! Schrijf je in voor één van de volgende mini-fora:

10 juni van 14 tot 16u: focus op de impact van en voor bedrijven en bedrijventerreinen 11 juni van 9 tot 11u: focus op landbouw en landbouwbedrijven 22 juni van 19.30-21.30u: focus op de inwoners van Wevelgem en Ledegem

Je mag gerust ook andere mensen uitnodigen: bedrijfsleiders die bezig zijn met waterinfiltratie en -hergebruik, landbouwers die af te rekenen krijgen met droogte, of familie, kennissen en buren die dromen van pootjebaden in de Heulebeek. Iedereen is welkom.
 
Programma
Elk online forum is opgebouwd uit drie stappen:

Je krijgt eerst een informatiebad rond droogte, overstroming en waterkwaliteit in en om de Heulebeek. In kleine groepen delen we onze toekomstbeelden. We werken ideeën uit om deze toekomstbeelden te realiseren.

Registreer je hier
 
Praktisch

Kort na je inschrijving, krijg je via mail een link en wachtwoord toegestuurd zodat je makkelijk kan inloggen en deelnemen aan het forum. Voor deze onlinefora werken we met een beveiligde link. Deelnemen kan via de browser, dus ook zonder iets te installeren.

Omwille van het coronavirus hebben alle betrokken partijen beslist om de bijeenkomst in Wevelgem van 23 maart uit te stellen tot na de Paasvakantie. Van zodra we een nieuwe datum hebben, zullen we die meteen communiceren. U kan zich hieronder wel nog inschrijven, we contacteren u dan later met meer informatie over de nieuwe datum.

Inschrijven kan via deze link.

Op 4 maart ’20 vond in GC De Bunder te Moorslede het tweede Heulebeekforum plaats. Zoals ook in het eerste heulebeekforum in Kortrijk konden 24 deelnemers op een infomarkt gaan verkennen hoe de overheid waarschuwt bij dreigende wateroverlast, wat het effect van de klimaatverandering kan zijn en welke maatregelen kunnen worden genomen om schade te beperken. Ze kregen zicht op hoe het gesteld is met de waterkwaliteit. Ook de situatie van de Heulebeek in Moorslede en Zonnebeke kwam aan bod en de eerste resultaten van de online test werden voorgesteld. In aanloop naar het startevenement konden de deelnemers hun kennis over overstromingen en hun overstromingskans online testen. En dat werd al massaal gedaan. Meer dan 850 inwoners uit het projectgebied van de Heulebeek deden de test.

Na de infomarkt kregen de deelnemers de kans om in groep na te denken en te overleggen over wat ze willen realiseren met dit project. Er werden toekomstbeelden geformuleerd en ideeën om dit samen te realiseren.

De online test en het forum in Kortrijk zijn nog maar de eerste stappen in een proces van een jaar lang nadenken en zoeken naar oplossingen. Op 23 maart ’20 volgt nog een derde heulebeekforum in Wevelgem. Daar zal ingezoomd worden op de situatie in Ledegem en Wevelgem.

Op 2 maart ’20 vond in OC De Vonke te Kortrijk het eerste Heulebeekforum plaats. De 34 deelnemers konden op een infomarkt gaan verkennen hoe de overheid waarschuwt bij dreigende wateroverlast, wat het effect van de klimaatverandering kan zijn en welke maatregelen kunnen worden genomen om schade te beperken. Ze kregen zicht op hoe het gesteld is met de waterkwaliteit. Ook de projecten rond de Heulebeek in Kortrijk en Kuurne kwamen aan bod en de eerste resultaten van de online test werden voorgesteld. In aanloop naar het startevenement konden de deelnemers hun kennis over overstromingen en hun overstromingskans online testen. En dat werd al massaal gedaan. Meer dan 850 inwoners uit het projectgebied van de Heulebeek deden de test.

 

Na de infomarkt kregen de deelnemers de kans om in groep na te denken en te overleggen over wat ze willen realiseren met dit project. Er werden toekomstbeelden geformuleerd en ideeën om dit samen te realiseren.

 

De online test en het forum in Kortrijk zijn nog maar de eerste stappen in een proces van een jaar lang nadenken en zoeken naar oplossingen. Op 4 maart volgt nog een tweede heulebeekforum in Moorslede en op 23 maart ’20 in Wevelgem.

Foto links: lozing in beek
Foto's rechts: Afvalwater komt toe in een rioolwater-zuiveringsstation en wordt na zuivering in de beek geloosd.

Wanneer je de gootsteen laat leeglopen of het toilet doorspoelt, verdwijnt je afvalwater in een stel van buizen. Wat er nadien mee gebeurt, daar stellen we ons vaak geen vragen bij. Wordt mijn huishoudelijk afvalwater nog in de beek/gracht geloosd of wordt het afgevoerd via buizen en gezuiverd in een rioolwaterzuiveringsinstallatie?

Wil je het écht weten?

Via https://www.vmm.be/data/zonering-en-uitvoeringsplan kom je op het geoloket zonering- en uitvoeringsplannen terecht. Daar kan je heel eenvoudig je adres ingeven en nagaan in welke (zuiverings)zone je gelegen bent:

Oranje gearceerd gebied: jouw afvalwater komt via de openbare riolering in een rioolwaterzuiveringstation terecht en wordt er gezuiverd; Groene zone: het afvalwater moet worden ingezameld en aangesloten op een rioolwaterzuiveringstation. Is deze zone groen gearceerd dan is de inzameling intussen uitgevoerd en komt je afvalwater ook in een rioolwaterzuiveringstation terecht; Rode zone of helemaal niet ingekleurd: hier moet het afvalwater individueel gezuiverd worden met een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA). Is deze rode zone reeds gearceerd, dan wordt ook hier reeds afvalwater gezuiverd.

Waar er openbare riolering is aangelegd, ben je verplicht om je huishoudelijke afvalwater erop aan te sluiten. Daarbij zijn er twee uitzonderingen:

als je woning/lozing meer dan 250 meter van de riolering afgelegen is Als je een perceel van derden moet gebruiken om je rioolaansluiting te maken.

Wil je nog meer weten over de ‘weg’ van het afvalwater? Ga dan naar https://www.vmm.be/water/riolering/waar-gaat-je-afvalwater-heen

Op 6 februari start een nieuw participatieproject voor het stroomgebied van de Heulebeek. Dit project wordt afgetrapt met de lancering van een online test en ideeënplatform. Vanaf dan zoeken de inwoners van Kortrijk, Kuurne, Ledegem, Moorslede, Wevelgem en Zonnebeke en alle andere betrokkenen een jaar lang hoe problemen rond waterkwaliteit, droogte en overstromingen kunnen aangepakt worden. Op het einde van het project leggen we de engagementen vast in een riviercontract voor de Heulebeek. Dat is dan de rode draad om het waterbeheer in de vallei van de Heulebeek vorm te geven.

In het verleden veroorzaakte de Heulebeek regelmatig problemen rond waterschaarste en wateroverlast. Hoe is de situatie nu in Kortrijk, Kuurne, Ledegem, Moorslede, Wevelgem en Zonnebeke? En zijn we klaar voor de toekomst? Daarom start de Vlaamse Milieumaatschappij samen met de deelnemende partners een project in het stroomgebied van de Heulebeek om het overstromingsrisico duurzaam te verminderen, de waterschaarste in de waterlopen terug te dringen en de waterkwaliteit te bevorderen.

De meerwaarde van de waterlopen voor alle gebruikers staat daarbij centraal. We zetten ook in op een grotere bewustwording rond het thema water.

13 partners

Het project is een initiatief van de Vlaamse Milieumaatschappij. Naast de VMM engageren zich 11 andere partners in dit participatieproject via de ondertekening van het charter op 6 februari. De andere partners zijn: de gemeenten Kortrijk, Kuurne, Ledegem, Moorslede, Wevelgem en Zonnebeke, Leiedal, de West-Vlaamse Intercommunale, Departement Landbouw & Visserij, Natuur.Koepel Zuid-West-Vlaanderen en de provincie West-Vlaanderen. Ook het Vlaams Kenniscentrum Water steunt het project vanuit de stuurgroep.

Deelnemen aan het participatieproject

Alle omwonenden kunnen de test doen op heulebeek.riviercontract.be. Zo komen ze te weten hoe groot hun overstromingskans is en hoe de kans stijgt door de klimaatverandering. Iedereen is ook welkom op de Heulebeekfora om samen met de andere stakeholders te onderzoeken wat ze belangrijk vinden en wat mogelijke acties zijn. Maatregelen en oplossingen moeten gedragen en uitgevoerd worden door alle betrokken burgers, bedrijven, verenigingen … Vandaar  de participatieve aanpak.

De Heulebeekfora (steeds van 20.00u tot 23.00 u, onthaal om 19.30u) vinden plaats op:

maandag 2 maart: Kortrijk en Kuurne in OC de Vonke, Lagaeplein 24, 8501 Kortrijk woensdag 4 maart Moorslede en Zonnebeke in De Linie, Iepersestraat 52b, 8890 Moorslede. maandag 23 maart: Wevelgem en Ledegem in OC De Stekke te Moorsele, Sint-Maartensplein 12, 8560 Wevelgem

Op het einde van het project leggen we de engagementen van alle betrokkenen vast in een riviercontract voor de Heulebeek. Dat vormt dan de komende jaren de rode draad om het waterbeheer in de vallei van de Heulebeek vorm te geven, zodat we vooral van het water kunnen genieten.

Het Heulebeekforum in Kortrijk (samen met gemeente Kuurne) gaat door op maandag 2 maart om 19u30 in OC de Vonke (Lagaeplein 24, 8501 Kortrijk).

Tijdens de stakeholdersfora gaan we in gesprek met een brede en diverse groep ‘stakeholders’: voor dit project zijn dat alle mensen die op een of andere manier betrokken zijn bij de overstromingsproblematiek in hun gemeente zoals inwoners, verenigingen, bedrijven, politici, landbouwers, scholen….

De deelnemers krijgen er in eerste instantie een pak aan informatie over de overstromingsproblematiek zelf, over het project ‘riviercontract’ maar ook over instrumenten die nu al bestaan, vb. de watertoets. Vervolgens gaan ze hierover met elkaar in gesprek. De volgende stap vindt plaats aan dialoogtafels. Daar onderzoeken we interactief welke doorbraken er nodig zijn om SAMEN het risico om overstromingen en de gevolgen ervan te verminderen en ook wat we daar zelf aan kunnen doen.

Sowieso een boeiende en leerrijke avond!

Schrijf je nu in via deze link!

Wat zijn de technische voorschriften en aanbevelingen voor water in en rond de woning? De Waterwegwijzer bouwen en verbouwen helpt je op weg om duurzaam om te springen met water.

Waterbewust bouwen en verbouwen krijgt steeds meer aandacht. Bouwen en renoveren heeft immers in veel gevallen een invloed op het watersysteem. Daarom leggen de Vlaamse overheid, lokale overheden en watermaatschappijen heel wat richtlijnen of verplichtingen op voor de lozing van huishoudelijk afvalwater, het opvangen en hergebruiken van regenwater en voor het aanleggen van een drinkwatercircuit.

Heb je (ver)bouwplannen? De Waterwegwijzer bouwen en verbouwen helpt je op weg en geeft je een overzicht van hoe je water in en rond de woning best aanpakt.

Normaal gezien staan er geen bomen in een waterloop. Soms planten we langs grachten/waterlopen (waterminnende) bomen omdat die met hun wortels de oevers beter vasthouden en zo de waterafvoerende functie van de gracht behouden. Af en toe verschijnen er bijvoorbeeld na een hevige regenbui wel spontaan bomen in waterlopen die dan verwijderd worden zodat de doorstroming gegarandeerd blijft.

Als je zelf bomen of andere constructies in de waterlopen vaststelt die hinderlijk zijn voor de afvoer van water, dan vragen we dit te melden aan de waterbeheerder of de technische dienst van de gemeente. Als de invloed groot is, zorgen zij voor de verwijdering van de hindernis.

Het Heulebeekforum in Moorslede (samen met gemeente Zonnebeke) gaat door op woensdag 4 maart om 19u30 in De Linie (Iepersestraat 52b, 8890 Moorslede).

Tijdens de stakeholdersfora gaan we in gesprek met een brede en diverse groep ‘stakeholders’: voor dit project zijn dat alle mensen die op een of andere manier betrokken zijn bij de overstromingsproblematiek in hun gemeente zoals inwoners, verenigingen, bedrijven, politici, landbouwers, scholen….

De deelnemers krijgen er in eerste instantie een pak aan informatie over de overstromingsproblematiek zelf, over het project ‘riviercontract’ maar ook over instrumenten die nu al bestaan, vb. de watertoets. Vervolgens gaan ze hierover met elkaar in gesprek. De volgende stap vindt plaats aan dialoogtafels. Daar onderzoeken we interactief welke doorbraken er nodig zijn om SAMEN het risico om overstromingen en de gevolgen ervan te verminderen en ook wat we daar zelf aan kunnen doen.

Sowieso een boeiende en leerrijke avond!

Schrijf je nu in via deze link!

Het Heulebeekforum in Wevelgem (samen met gemeente Ledegem) gaat door op maandag 23 maart om 19u30 in OC De Stekke in Moorsele (Sint-Maartensplein 12, 8560 Wevelgem).

Tijdens de stakeholdersfora gaan we in gesprek met een brede en diverse groep ‘stakeholders’: voor dit project zijn dat alle mensen die op een of andere manier betrokken zijn bij de overstromingsproblematiek in hun gemeente zoals inwoners, verenigingen, bedrijven, politici, landbouwers, scholen….

De deelnemers krijgen er in eerste instantie een pak aan informatie over de overstromingsproblematiek zelf, over het project ‘riviercontract’ maar ook over instrumenten die nu al bestaan, vb. de watertoets. Vervolgens gaan ze hierover met elkaar in gesprek. De volgende stap vindt plaats aan dialoogtafels. Daar onderzoeken we interactief welke doorbraken er nodig zijn om SAMEN het risico om overstromingen en de gevolgen ervan te verminderen en ook wat we daar zelf aan kunnen doen.

Sowieso een boeiende en leerrijke avond!

Schrijf je nu in via deze link!

Sinds mensenheugenis worden zandzakken ("vaderlanderkes") als waterkering ingezet. Vroeger waren dat met zand gevulde jutezakjes. En dat vooral omwille van hun vlotte verwerkbaarheid, relatief lage kostprijs en de toch wel vrij goede resultaten die ermee bekomen werden bij wateroverlast in verschillende regio’s.

Jutezakken gaan snel rotten omwille van de minder goede kwaliteit en dan blijft het zand niet meer gebonden. Daarom wordt er gezocht naar alternatieven in kunststof. Ook hier zijn weer verschillende kwaliteiten op de markt. Sommige zakken zijn gevoelig voor UV-straling en gaan daaraan kapot.

Voor het arbeidsintensieve inzetten van zandzakken bestaan alternatieve systemen. Een aantal voorbeelden vind je op de website van de VMM terug.

Hoe sneller je weet dat er wateroverlast dreigt, hoe beter je je kan voorbereiden en schade vermijden. Wist je dat je de waterstanden en overstromingsvoorspellingen in jouw buurt kan bekijken op www.waterinfo.be?

Op de kaart zie je aan de kleur van de meetpunten vlug de actuele of voorspelde situatie:

Groen betekent dat er niets aan de hand is. Oranje betekent dat er weilanden overstromen, maar jouw woning is nog veilig. Rood betekent dat er woningen bedreigd worden. Dan is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen.

Bij de waterinfoberichten staat altijd vermeld of er overstromingen worden verwacht.

Bekijk dit filmpje en leer hoe je in een paar stappen informatie voor jouw buurt opzoekt.

De overheid doet heel wat inspanningen om de kans op overstromingen te verminderen. Maar dat biedt nooit een absolute bescherming. Gelukkig zijn er verschillende maatregelen die je kan nemen om je woning of gebouw beter te wapenen tegen overstromingsschade. Deze zijn vaak veel nuttiger dan de klassieke zandzakjes die water doorlaten of te laat worden geplaatst.

Het gaat dan bijvoorbeeld om:

verhogen of afdichten van verluchtingsopeningen; waterdicht maken van je gevel; schotten plaatsen voor ramen of deuren.

Maar ook aanpassingen onder de grond kunnen schade helpen voorkomen. Zo zorgt bijvoorbeeld een terugslagklep op de afvoerleidingen ervoor dat er geen water terugstroomt als het rioolstelsel in de straat overbelast wordt.

Bekijk de mogelijke maatregelen op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij.

De kostprijs van zo’n maatregel varieert naargelang de nodige aanpassingen. Per maatregel is er een typefiche beschikbaar die verduidelijkt wat de maatregel inhoudt, wanneer hij het best wordt toegepast, welke types beschikbaar zijn, waarop moet gelet worden bij installatie, hoeveel hij kost, …

Als een bufferbekken gevuld is, hoe loopt het dan leeg? En waarom staat een bekken leeg bij momenten? Wie controleert de dijken en wat als het bekken vol is?

Een deel van de oever langs de waterloop, bijvoorbeeld de Heulebeek, werd verlaagd. Wanneer na regen het waterpeil in de waterloop stijgt boven een bepaald waterpeil, stroomt het water over deze verlaagde oever en vult het bufferbekken zich. Een uitwateringsconstructie met terugslagklep tussen het bufferbekken en de waterloop zorgt ervoor dat het bufferbekken na de regenbuien opnieuw kan leeglopen. Door de terugslagklep gebeurt dit pas nadat het waterpeil in de waterloop lager is dan het waterpeil in het bufferbekken.

De werking van een bufferbekken gebeurt automatisch en vereist geen onmiddellijke tussenkomst van de waterbeheerder. Dit concept garandeert bovendien dat het bekken zoveel mogelijk leeg staat, en zich pas vult wanneer het echt nodig is. Het is heel belangrijk dat de maximale buffercapaciteit steeds aanwezig is bij noodtoestanden.

De VMM en de provincie West-Vlaanderen zijn verantwoordelijk voor het nazicht en het eventueel onderhoud van hun bufferbekkens en hun waterlopen. Meermaals per jaar wordt langsgekomen om de goede werking ervan te blijven verzekeren.