Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
74
91
7
1
Deze ideeën werden reeds ingediend
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Creëer een waterretentiegebied als groenzone
Maak ruimte voor water door een grootschalig infiltratiegebied aan te leggen in de buurt van de Heulebeek. Dit kan tegelijk fungeren als groen recreatiegebied in de verstedelijkte buurt. Dit gebied is een grote groenzone met waterpartijen waar hemelwater wordt opgeslagen. Dit is goed voor droge periodes en op die manier komt er minder water in één keer in de Heulebeek terecht bij hevige regenval. In het gebied liggen wadi's, vijvers, moeraszones en kruidenrijke grasvelden. Het ziet er super mooi uit en trekt veel mensen aan. Bovendien draagt een groene omgeving bij aan het welzijn van de inwoners van deze streek. Door dit aan te leggen tonen provincie West-Vlaandere en de gemeenten betrokkenheid met bewoners en initiatief voor het behalen van natuurdoelen. Perfect hiervoor is de MEWAF-site in Heule.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Recreatief exploiteren van het traject
lees meerWateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Focussen om gerichter resultaten te boeken
Recent is in de pers aangegeven dat water door te veel overheid is geregeld.
Dringend focussen om gerichter resultaten te boeken naar beter en meer water.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Openleggen van ingekokerde trajecten van de Heulebeek
In het centrum van Gullegem is de Heulebeek ingekokerd. Een koker is duur in onderhoud en dit traject heeft geen zelfzuiverend vermogen of belevingswaarde. Ingekokerde trajecten moeten op termijn zoveel mogelijk terug opengelegd worden zodat de Heulebeek zijn plaats en respect terugkrijgt die hij verdient.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Leg helofytenfilters aan
Helofytenfilters bestaan watervegetaties met bacteriën die in staat zijn om vervuild water te zuiveren. Dit kan bijvoorbeeld heel goed ingezet worden om het afstromend water van wegen te zuiveren voordat het in de Heulebeek terecht komt. Het is ook mogelijk om andere typen afvalwater te filteren met deze helofyten. Met een helofytenfilter van 150 kuub water kom je al een heel eind. Bovendien schuilen vissen en ongewervelden graag tussen de vegetatie. En het ziet er nog mooi uit ook!
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Verwijder obstakels
Verwijder obstakels loodrecht op de stroomrichting van de Heulebeek. Bij overstroming en hoge waterstanden vormen deze namelijk een muur waar het water niet langs kan. Om zo min mogelikl last van hoog water te hebben moet het water zo snel mogelijk afgevoerd worden. Dit kan niet als er obstakels staan. Obstakels zijn: rijen van struiken (ligt soms wel moeilijk, want het hoort bij het oude landschap), bomenrijen (ook dit ligt vaak gevoelig bij bewoners), ruigtestroken, gebouwen, wegen die op dijkjes liggen, verhoogde delen... van zodra het element een halve meter of hoger is, is het een groot obstakel. Alles lager dan dat kan ook een obstakel zijn.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
doorstart van "Heerlijke Heulebeek"
“In 2008 werd vanuit Leiedal met VMM, Kuurne, Kortrijk en Wevelgem een structuurschets ‘Heerlijke Heulebeek’ opgemaakt met bijhorende projectvoorstellen, acties en maatregelen om van de Heulebeek een groene corridor te maken. Een aantal voorstellen zijn ondertussen uitgevoerd maar het rapport kan vandaag ook nog inspirerend zijn. We zien zeker een opportuniteit in het actualiseren van deze bundel om vanuit ruimtelijke ingrepen de betekenis van de beekvallei te versterken. In combinatie met de output van het huidige VMM-traject ‘Riviercontract’ kan dit leiden tot een doorstart van de ‘Heerlijke Heulebeek’ als een breed maatschappelijk project tot verhoging van de omgevingskwaliteit”
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Een belangrijke en effectieve bronmaatregel: water ophouden via grachtenstelsels
systematisch de gewone (baan)grachten 'verkameren' of vertrappen, hetgeen een vertraagde afvoer betekent met een betere infiltratie tot gevolg. Dit werkt ook goed bij hellingen.
Baangrachten, maar ook alle andere grachten, spelen van oudsher een belangrijke rol inzake effectief waterbeheer.
Baangrachten werden vroeger weleens ‘ingebuisd’ door plaatsgebrek binnen het openbaar domein. En grachten waren soms ook open riolen geworden.
Dankzij de continue aanpak van de openbare rioleringen kunnen grachten weer ten volle hun rol waarmaken. En waar mogelijk kan men oude ‘ingebuisde’ of gedempte grachten terug openwerken.
Bij gebrek aan ruimte voor een open gracht kan men fietspaden, voetwegen en parkeerstroken voorzien van infiltrerende RW-afvoer. Hierbij zijn geen dure en tijdrovende onteigeningen nodig. Een kanttekening is dat infiltratiebuizen geen vertraagde afvoer hebben en dat ze bij te diepe ligging voor ontwatering kunnen zorgen, wat natuurlijk niet te bedoeling is
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
wachtbekkens moet off-line gebouwd worden anders werken ze niet.
Een on-line wachtbekken is een bekken waar de waterloop doorloopt of naast loopt zonder scheiding tussen bekken en waterloop. De bedoeling van een wachtbekken is om pas te worden opgevuld als de waterloop zijn maximum afvoercapaciteit heeft bereikt, maw als de beek nagenoeg volstaat. Bij een on-line bekken is, op het moment dat de waterloop zijn volle capaciteit heeft bereikt, het bekken ook vol. Een off-line bekken loopt pas vol als de beek zijn volle afvoerkapaciteit heeft bereikt, dit via een overstort van de beek naar het bekken. Dus komt, op het moment dat de beek het stijgende debiet niet meer aankan, de voorziene buffering pas dan in werking. Bij daling van het debiet in de beek loopt het wachtbekken leeg via een terugslag klep. Dit principe wordt nu, weliswaar manueel door de brandweer, toegepast door de gemeente Ledegem Harelbeek thv de Kleine Izegemstraat.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Plant bomen: waterpompen, lucht filters, recreatie, CO2 opname
Bossen zijn als pompen en sponzen: via evapotranspiratie pompen ze water op en dankzij hun wortels en beschermend bladerdek verhogen ze de infiltratie capaciteit van de bodem (Pena-Arancibia et al. (2019) Forests as 'spunges' and 'pumps'). Daarom stel ik voor dat we ook bomen planten in de omgeving. In plaats van de verharding van de RUP Mewaf site, is hier bijvoorbeeld plaats voor een bos (zie ook de afstromingslijnen op de onderstaande kaart: dit zal de buurtbewoners helpen). Verder geloof ik sterk dat de aanleg van meer groen en bos een positieve impact kan hebben op de ganse buurt (vb. Handson et al. (2016) The human Health and Social Benefits of Urban Forests), die gekenmerkt wordt door een erg klein oppervlakte aandeel in groen.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
strikte regulering bemesting percelen naast Heulebeek
Op vele plekken ligt er een vorm van landbouw langs de oevers van de Heulebeek (vnl. in Heule). Ik weet zelf niet voldoende over de vorm van landbouw die er uitgevoerd wordt, maar indien er sprake is van bemesting heeft dit een heel negatief effect op de waterkwaliteit. Wanneer er mest in de Heulebeek terecht komt, ontstaat eutrofiëring (vermesting), waardoor het voor zeer veel dier- en plantensoorten onmogelijk wordt om in de Heulebeek te leven. Idealiter moet er in het hele inzijgings- en afstroomgebied minder bemest worden en enkel met ruwe stalmest. Dit is vaak een bijna onmogelijke vraag aan agrariërs. Een zone langs de oever instellen waar niet bemest mag worden, zodat er minder mest door afspoeling in de beek terecht komt, is dan de beste oplossing.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Aanleggen van bufferbekkens
De overheid doet een oproep naar grondeigenaar om bufferbekkens aan te leggen die ook een meerwaarde hebben voor de particulier.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Oeverzones aanleggen langs de Heulebeek
Decennialang heeft de mens waterlopen aangepast aan zijn eigen behoeften. Veel waterlopen zijn recht getrokken, verdiept, ingedijkt of opgestuwd. Dit werd bijvoorbeeld gedaan om valleigronden te draineren en overstromingen te vermijden. Vele waterlopen en valleien verloren zo hun natuurlijke karakter. Waar mogelijk proberen we deze natuurlijke toestand te herstellen en zo de watergebonden natuur meer kansen te bieden.
-Ze vormen voor dier en plant een natuurlijke verbinding tussen water en land;
-Ze voorkomen dat meststoffen, pesticiden en landbouwgrond rechtstreeks in de waterloop belanden;
-Ze versterken de oever op een natuurlijke manier;
-Ze brengen hengelaars en wandelaars bovendien dichter bij de rivier.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Wachtbekkens en andere watervertragende elementen moeten zoveel mogelijk opwaarts worden gebouwd
Wachtbekkens bouwen op de hoofdwaterloop in het midden van het stroomgebied, bv voor de Heulebeek thv Dadizele, aan de kerk in Ledegem, Moorsele op nog meer afwaarts hebben weinig effect.
De debieten die daar toekomen zijn bij zware buien groter dan de afvoercapaciteit van de waterloop en deze debieten komen toe met veel vertraging op zo'n afwaartse locatie en blijven soms dagen aanhouden. Een wacht bekken, zelfs al is het off-line, is nooit groot genoeg. Bij de hydraulische moddelering van Heulebeek moest ik vaststellen dat de berekende buffering afwaarts de kerk van Ledegem op het grondgebied Moorsele met een buffercapaciteit van 700.000m³ slechts een waterstandsvermindering thv de kerk had van een 10 cm. Ook afwaarts was er weinig effect, 20cm net na het wachtbekken gaande naar geen effect net voorbij Moorsele.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Zorgen voor zuiver water
Door verder te investeren in rioleringsinfrastructuur kan de overheid zorgen voor de verdere zuivering van het afvalwater in het buitengebied. Op vandaag lozen nog heel wat woningen rechtstreeks in het oppervlaktewater. Deze lozingen moeten aangepakt worden.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Berkenlaan onderhoud van de beek:
Nu draaien de bewoners op voor fouten uit het verleden van de overheid. Men zou dat ook kunnen doen via de beek zelf. Nu worden de bewoners "lastig" gevallen en die moeten opdraaien voor de oorspronkelijke keuze
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Handhaving en controle
Handhaving en controle van vergunningen, lozingen, verhardingen. Kortere opvolging van de uitvoer van de vergunningen en of ze op een correcte manier gebeuren, zodat boetes vermeden worden.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Inzetten op innovatieve filters die stikstof en fosfor opvangen
Inzetten op innovatieve filters die stikstof en fosfor opvangen vooraleer het in rivieren en beken terecht komt. Hier kan geleerd worden uit het NuReDrain project - https://www.vlakwa.be/projecten/demonstratieprojecten/lopende-projecten/nuredrain/,
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Cascadevijvers in de bovenlopen: water én wandeling in natte en droge tijden
In de heuvelachtige bovenlopen van Heulebeek en Passendalebeek in Passendale, Zonnebeke, Moorslede en Beselare zijn veel valleitjes waar je water op kan houden mits het bouwen van dammen. Dit kunnen vijvers in cascade zijn. 's Winters kunnen ze overtollig water lang in de bovenloop houden, 's zomers kan de watervoorraad gebruikt worden voor landbouwdoeleinden. Tussendoor vullen ze het grondwater aan. Mits natuurvriendelijke oevers kunnen het leuke natuur- en wandelgebieden worden. Rietkragen kunnen het water ook verder zuiveren.
De voorwaarde is wel dat de paar grote bedrijven die 'aan de bron' van beide beken veel afvalwater lozen, het water verder zuiveren dan vandaag het geval is. Anders zullen het levenloze vijvers met veel algenbloei worden.
In de bovenloop van de Heulebeek was er minstens tot in de 18e eeuw een grote vijver, Loonsvijver genaamd. Die kan hersteld worden, dan heb je er nog een mooi verhaal bij.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Creëren van optimaal habitat voor het onderwaterleven
Door het verbeteren van de waterkwaliteit is er steeds meer leven in de Heulebeek. Van kleine insecten tot vissen. Alleen is een betere waterkwaliteit niet het enige dat nodig is om een hoge biodiversiteit te verwezenleken. Belangrijke zaken die in acht genomen moeten worden zijn:
1) wegnemen van obstakels in de Heulebeek die migratie van allerlei dieren mogelijk maakt
2) zorgen dat het rivierprofiel mooi door het landschap kan meanderen zodat een variatie in stroming ontstaat, die op zich dan weer zal resulteren in verschillende types habitat (vb. traagstromende vs snelstromende stukken
3) (inheemse) waterplanten plaatsen, zowel oevervegetatie (vb. riet) als onderwatervegetatie (vb. hoornblad)
Een hoge diversiteit is niet alleen noodzakelijk om een stabiel ecosysteem te creëren, ook zal dit zich positief terug vertalen naar de mensen. Vb. het inperken van een overlast aan muggen, wat vaak het geval is bij biologisch arme waterpartijen.
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Onderwijs erbij betrekken op een actieve manier
lees meerWateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Creëren van beleving en gezondheid
Wat vroeger voor ons een ravotzone was met gewoon gras en een bergje bij de Emiel Hullebroecklaan, wordt nu een natuurlijk avontuurlijke speelzone aangelegd met hogere kwaliteit: door middel van reliëf en infrastructuur (brug, paden, glijbaan, kijkhut -denk ik) beleven de kinderen een aangename tijd in de natuur. Door het spelen in de natuur leren ze er mee omgaan, leren ze omgaan met het water in de buurt en ontwikkelen ze hun lichamelijke, maar ook mentale en sociale vaardigheden.
Door het aanleggen van een pad kunnen zowel de grote als kleine Heulenaars (zonder zich met de auto te verplaatsen) een kwalitatieve en gevarieerde natuurwandeling te maken
lees meer
Wateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Vergunningenbeleid wat bevattelijker maken voor de aanvrager
lees meerWateroverlast, droogte of waterkwaliteit. Wat kan de overheid doen?
Luisteren naar de wetenschappers
De overheden op de verschillende niveaus moeten meer luisteren naar de wetenschappers en de raadgevingen van hen niet naast zich neerleggen als het niet past in hun politiek plaatje.
lees meer