Vragen over de Heulebeek

Hoe werkt een bufferbekken?

Als een bufferbekken gevuld is, hoe loopt het dan leeg? En waarom staat een bekken leeg bij momenten? Wie controleert de dijken en wat als het bekken vol is?

Een deel van de oever langs de waterloop, bijvoorbeeld de Heulebeek, werd verlaagd. Wanneer na regen het waterpeil in de waterloop stijgt boven een bepaald waterpeil, stroomt het water over deze verlaagde oever en vult het bufferbekken zich. Een uitwateringsconstructie met terugslagklep tussen het bufferbekken en de waterloop zorgt ervoor dat het bufferbekken na de regenbuien opnieuw kan leeglopen. Door de terugslagklep gebeurt dit pas nadat het waterpeil in de waterloop lager is dan het waterpeil in het bufferbekken.

De werking van een bufferbekken gebeurt automatisch en vereist geen onmiddellijke tussenkomst van de waterbeheerder. Dit concept garandeert bovendien dat het bekken zoveel mogelijk leeg staat, en zich pas vult wanneer het echt nodig is. Het is heel belangrijk dat de maximale buffercapaciteit steeds aanwezig is bij noodtoestanden.

De VMM en de provincie West-Vlaanderen zijn verantwoordelijk voor het nazicht en het eventueel onderhoud van hun bufferbekkens en hun waterlopen. Meermaals per jaar wordt langsgekomen om de goede werking ervan te blijven verzekeren.

Hoe kan je jouw woning zelf beschermen?

De overheid doet heel wat inspanningen om de kans op overstromingen te verminderen. Maar dat biedt nooit een absolute bescherming. Gelukkig zijn er verschillende maatregelen die je kan nemen om je woning of gebouw beter te wapenen tegen overstromingsschade. Deze zijn vaak veel nuttiger dan de klassieke zandzakjes die water doorlaten of te laat worden geplaatst.

Het gaat dan bijvoorbeeld om:

verhogen of afdichten van verluchtingsopeningen;
waterdicht maken van je gevel;
schotten plaatsen voor ramen of deuren.

Maar ook aanpassingen onder de grond kunnen schade helpen voorkomen. Zo zorgt bijvoorbeeld een terugslagklep op de afvoerleidingen ervoor dat er geen water terugstroomt als het rioolstelsel in de straat overbelast wordt.

Bekijk de mogelijke maatregelen op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij.

De kostprijs van zo’n maatregel varieert naargelang de nodige aanpassingen. Per maatregel is er een typefiche beschikbaar die verduidelijkt wat de maatregel inhoudt, wanneer hij het best wordt toegepast, welke types beschikbaar zijn, waarop moet gelet worden bij installatie, hoeveel hij kost, …

(Ver)bouwplannen? Check de waterwegwijzer

Wat zijn de technische voorschriften en aanbevelingen voor water in en rond de woning? De Waterwegwijzer bouwen en verbouwen helpt je op weg om duurzaam om te springen met water.

Waterbewust bouwen en verbouwen krijgt steeds meer aandacht. Bouwen en renoveren heeft immers in veel gevallen een invloed op het watersysteem. Daarom leggen het Vlaamse gewest, lokale overheden en watermaatschappijen heel wat richtlijnen of verplichtingen op voor de lozing van huishoudelijk afvalwater, het opvangen en hergebruiken van regenwater en voor het drinkwatercircuit.

Heb je (ver)bouwplannen? De Waterwegwijzer bouwen en verbouwen helpt je op weg en geeft je een overzicht van hoe je water in en rond de woning best aanpakt.

Kan het water niet gewoon een halve meter zakken?

De waterbeheerder zou de waterloop nog dieper kunnen maken dan hij vandaag al is. Los van de kostprijs van deze ingreep, zijn hier heel wat nadelen aan verbonden.

Een belangrijk nadeel is de verdroging die de verdieping met zich meebrengt. Deze verdroging is zowel nefast voor de landbouw als natuur. Ook onze diepere grondwatervoorraden komen zo nog meer onder druk te staan, waardoor dit water schaarser wordt.

Zo’n verdieping is extreem duur en zal bovendien bij extreme omstandigheden onvoldoende zijn om de overstromingen tegen te gaan. Het water wordt nog eens sneller afgevoerd naar kritieke zones.

Zoals een bad dat sneller vult dan het leeg loopt

Bij zeer extreme weersomstandigheden zullen de waterbeheerders steeds proberen om het water te laten zakken. Helaas is het technisch bijna onmogelijk om zomaar het water een halve meter te laten zakken. Bij extreem weer worden er zodanig grote debieten afgevoerd die onmogelijk kunnen verwerkt worden door de waterloop zelf. Het teveel aan water verplaatst zich dan ook tijdelijk naar de vallei. Daar had de waterloop vroeger de ruimte om te overstromen, maar die is vooral de voorbije decennia volgebouwd. Dit proces kan je vergelijken met het vullen van een groot bad met een smalle leegloop. Als je vele emmers water tegelijkertijd in het bad doet stromen, dan vult het bad zich omdat er meer badwater bijkomt dan dat er via de leiding kan weglopen.

Mogelijke ingrepen

Via allerhande ingrepen zoals bufferbekkens, dijken, ruimingen en kleinschalige bronmaatregelen (regenwaterputten, groendaken,…), zullen de waterstanden minder hoog komen en zorgen we er allemaal voor dat woonwijken zo goed mogelijk beschermd zijn. Het water wordt dan zo lang mogelijk bewaard in de vallei waar geen woningen staan en waar het wel kan overstromen. Helaas zijn al deze ingrepen maar deels voldoende onder extreme omstandigheden en om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen.

Veel bredere waterlopen en nog hogere dijken worden vaak voorgesteld als oplossing maar zijn vaak niet mogelijk of zinvol omdat:

er gewoonweg geen plaats meer is om de waterloop in het volgebouwde stroomgebied te verbreden of meters hoge dijken op te werpen;
het probleem veelal verplaatst wordt naar benedenstroomse gebieden die er ook geen water bij kunnen hebben,
deze soms technisch moeilijk uit te werken maatregelen gepaard gaan met een dermate hoge kost die niet in verhouding staat tot de schade die wordt aangericht.